Xin chào, mình trở lại rồi đây. Hôm nay có một chút thời gian rảnh nên mình muốn chia sẻ gì đó với các bạn.
Dạo này, mình đọc được tâm sự của các bạn nhỏ trong hội nhóm công việc khá nhiều, cảm thấy vui vì ngày càng có nhiều hoạt động được tổ chức từ phía nhà trường, doanh nghiệp nhằm tạo cơ hội giúp các em thử sức khám phá, định hướng nghề nghiệp, nâng cao kiến thức/các kỹ năng và hiểu rõ về bản thân hơn.
Mình thấy các bạn trẻ bây giờ đã có sự chủ động tìm hiểu về ngành, nghề và cơ hội việc làm từ rất sớm chứ không còn như hồi xưa kiểu tốt nghiệp rồi mới tính tiếp. Tuy nhiên, vẫn có tình trạng sinh viên thất nghiệp do không có “kinh nghiệm làm việc” như nhà tuyển dụng yêu cầu, liên tục nhảy việc bởi rất nhiều lý do nhưng yếu tố chính là cảm thấy không hợp, không gắn bó được với nghề.
Vậy phải làm sao để bản thân không rơi vào hoàn cảnh đó? Hãy đọc hết bài viết để tìm ra câu trả lời nhé, hi vọng với những trải nghiệm ít ỏi của mình sẽ giúp được gì đó cho các bạn.
#1 Tham gia các CLB/Đội/Nhóm tại trường
Dễ nhất là cách này!!!!
Tuy nhiên, một chiếc CV chỉ liệt kê hàng loạt các hoạt động ngoại khoá thì rõ ràng là có vấn đề. Mình sẽ không nói rằng những gì bạn tham gia là vô ích, tất nhiên nó sẽ giúp bạn trau dồi các kỹ năng mềm cực kỳ nhiều nhưng lời khuyên của mình hãy tham gia có chừng mực và có chiến lược.
Cụ thể hơn, các bạn không nên kiểu đội nhóm nào cũng vào hay hoạt động nào cũng đăng ký mà chỉ nên chọn ra 1-2 CLB thôi là vừa đủ, mình gợi ý cho bạn thế này:
CLB dành cho sở thích cá nhân: giúp bạn kết nối với những người cùng sở thích, đam mê và nạp lại năng lượng sau một ngày học căng thẳng.
Ví dụ, hồi đó mình đã lựa chọn CIS’V là điểm dừng chân vì đây là CLB do khoa liên kết quốc tế tổ chức, giúp mình hiểu về chương trình đào tạo mà mình đang theo học hơn, được hỗ trợ làm việc cho các thầy cô trong khoa và thỉnh thoảng còn được giao lưu với các bạn sinh viên quốc tế đang học tập tại trường.
CLB học thuật: mình thấy các trường hiện nay đều có CLB dành cho các chuyên ngành nhằm giúp các bạn có thể kết nối, học hỏi kiến thức lẫn nhau và nắm bắt các thông tin hữu ích như xu hướng ngành, các cuộc thi, thông tin tuyển dụng, v.v rất hay. Hồi còn là sinh viên mình không có tham gia dạng CLB này nhưng mình cũng thường xuyên theo dõi các fanpage của CLB ngành trường mình và cả những trường khác để luôn nắm bắt nhiều nguồn tin hay ho.
Nếu bạn nào học chuyên ngành Kinh doanh quốc tế giống mình hoặc các ngành khác mà hướng tới lĩnh vực Logistics & Supply chain management thì có thể “follow” ngay các CLB này nhé!
CLB Logistics & Chuỗi cung ứng LSC - NEU
CLB Logistics UTC-Trường Đại học Giao Thông Vận Tải
USC - CLB Logistics & SCM UTC2
Logistics And Supply Chain Club-LSC
UTLogs Club
Mạng lưới CLB Logistics sinh viên Việt Nam - LCN
LSC - Câu lạc bộ Logistics FTU2
BAC - International Business
Logistics and Supply Chain Management Program - VLU
ULSC - UTE Logistics & Supply Chain Club
LSC - Logistics & Supply Chain Club - OU
HLS - HUST Logistics and Supply Chain Club
Mới có TOP 12 thôi, các bạn có thể tự tìm thêm nha, thật sự là nhiều lắm luôn ấy cứ chịu khó mày mò là ra à, trừ khi các CLB này đổi tên thì… hên xu :))))))
#2 Thử thách bản thân qua các cuộc thi học thuật hoặc Nghiên cứu khoa học (NCKH)
Việc đọc sách, giáo trình và chỉ học + làm bài tập, làm dự án/báo cáo + thi cử qua các môn học chuyên ngành trên lớp tốt nhưng chưa đủ để bạn hiểu rõ về công việc sau này. Nhìn chung, những kiến thức tại trường lớp mới chỉ là bước đệm cơ bản còn muốn đào sâu hơn, sát thực tế hơn thì chúng mình cần phải chủ động tìm kiếm nhiều cơ hội hơn, không phải tự nhiên mà nhiều anh chị tốt nghiệp và đã đi làm hay nói là “học ít thôi em, vào rồi cũng áp dụng được mấy đâu!”.
Mình nghĩ các cuộc thi học thuật rất hữu ích, thỉnh thoảng nhìn lại có hơi tiếc vì hồi xưa mình sợ thất bại, sợ tốn thời gian rồi không dám can đảm bước ra vùng an toàn để thử và lúc đó cũng nghi ngờ bản thân không hợp với ngành. Mình thấy các bạn cứ mạnh dạn tham gia đi, nhất là tầm năm 2-3 vì khi đó đã học một vài môn chuyên ngành rồi, không còn non như năm nhất và cũng không quá bận như năm cuối.
Thất bại thì thôi, không sao cả! Dù thắng hay thua thì ít nhất khi bạn tham gia là đã cho bản thân thêm cơ hội, thêm trải nghiệm và nhất là kết nối được nhiều với những em/bạn/anh/chị cùng chí hướng cũng như là nhận được sự hướng dẫn của các mentors xịn nữa ấy. Về NCKH thì mình thấy có nhưng chắc do nó theo hướng nghiên cứu nên có vẻ đa số chúng ta thấy khó và ít quan tâm hơn. Tuy nhiên, việc tham gia cũng đem lại nhiều trải nghiệm hữu ích giúp chúng ta có kỹ năng tốt để làm khoá luận/luận văn/luận án tốt nghiệp hay xa hơn là học lên các bậc cao học chẳng hạn. Mình biết website này, bạn có thể tham khảo: https://eureka.khoahoctre.com.vn/ & https://www.facebook.com/sinhviennckh
Bằng những cách này, bạn sẽ tích luỹ được gì đó “cực ngầu” để ghi vào CV và gây ấn tượng với NTD sau này. Vẻ đẹp tri thức hấp dẫn lắm ấy, có ai mê như mình không?
#3 Làm việc part-time/freelance
Đây là một cách rất hay, ngoài việc có thêm chút thu nhập thì nó còn giúp các bạn va chạm với các doanh nghiệp, sân chơi thương mại thực tiễn và đôi khi CV của những bạn này còn được đánh giá cao hơn cả CV của những bạn chỉ thuần tham gia các hoạt động CLB.
Công việc rất đa dạng, cá nhân mình không phải là HR nên không biết họ sẽ đánh giá ứng viên như thế nào, tuy nhiên mình thấy có nhiều ngành nghề đặc thù nhưng một số bạn lại chọn làm công việc không liên quan; kiểu nói chung là cũng được nhưng có điều mình nghĩ nó sẽ không đem lại lợi thế cạnh tranh cho CV của bạn sau này cho lắm. Chẳng hạn như bạn học sư phạm để sau này làm giáo viên nhưng lại đi làm viết content freelance thay vì làm các vị trí như gia sư, trợ giảng.
Trừ những trường hợp ngành học của bạn rộng, ví dụ mấy ngành nghe sang sang kiểu Quản trị kinh doanh hay Kinh doanh quốc tế, nó khiến bạn cảm thấy mơ hồ không biết bản thân hợp với lĩnh vực gì thì có thể thử nhiều vị trí để “test” sự phù hợp. Cái này thì có rất nhiều cách, bản thân mình đã từng trải nghiệm vài thứ trước khi quyết định sẽ theo đuổi Logistics & SCM.
Đầu tiên là làm content cho agency kết hợp với FOREO, nhiệm vụ của mình là viết kịch bản cho các talents (KOLs) quay video quảng bá sản phẩm và thù lao là 200k/bài (khá cao). Hồi đó mình được giới thiệu job này, do cảm thấy bản thân thích viết blog và rất hay xem các chị beauty bloggers trên Youtube nên muốn thử. Tuy nhiên, dần dần mình thấy tính chất công việc không thực sự phù hợp và đã không làm nữa nhưng sau lần đó mình đã hiểu hơn công việc của agency hay client trong lĩnh vực marketing.
Tương tự một lần khác, mình tham gia cuộc thi KOC với thương hiệu Black Rouge, dù tới được vòng hai thôi nhưng lần đó đã giúp mình hiểu hơn về công việc của những người làm nội dung sáng tạo từ influencers đến KOL, KOC và gần đây là mới nghe về KOS nữa. Có hai chương trình mình thấy khá thú vị trong lĩnh vực này mà bạn có thể xem, đó là KOC VIETNAM và THE SHOPPERTAINER - NGÔI SAO CHỐT ĐƠN.
Tiếp theo là đến phụ giúp gia đình, mình có cô chú làm cà phê hay lúc trước có mẹ và các dì mở tiệm cơm, thỉnh thoảng mình hay ghé chơi giúp mọi người chạy bàn, ghi thực đơn/cập nhật menu hay tìm cách hỗ trợ quảng bá cà phê, tìm khách hàng sales xuất khẩu. Cách này giúp mình hiểu về công việc kinh doanh của họ hơn và nhiều khi có thể góp ý vì có những điều mà thế hệ trước sẽ không biết nhiều bằng thế hệ trẻ chúng ta bây giờ.
Viết blog và làm dự án cá nhân. Bạn nào quen mình từ lâu chắc cũng biết mấy dự án mình đã/đang làm, dù làm vì đam mê thôi nhưng có rất nhiều thứ mình đã rút ra được trong quá trình xây dựng hay thất bại, mình không dám nhận đó là thương hiệu cá nhân đâu nhưng chắc chắn những thứ đó cũng phần nào làm nổi bật lên cá tính và nét riêng của mình. Cuối cùng là gia sư/trợ giảng tiếng Anh cho các bé nhỏ. Công việc này mình cũng được giới thiệu và chỉ làm trong 3 tháng trước khi sang Taiwan học, dù đi làm chơi chơi nhưng cũng có thêm nhiều góc nhìn hay từ phía người làm nghề giáo viên, cách họ truyền đạt kiến thức và uốn nắn nhiều kiểu học sinh khác nhau.
Bạn thấy đó, trước khi quyết định chọn gắn bó với Logistics & SCM, bản thân mình đã trải nghiệm tùm lum vị trí, có những lúc mình bất lực kiểu không biết bản thân hợp với cái gì nhưng sau này nghĩ thoáng hơn thì thấy đó là những cơ hội quý giá, như sales + marketing (đặc biệt là trade marketing) là một phần không thể thiếu trong chuỗi cung ứng và rất nhiều thứ giúp mình hiểu hơn về cách thức vận hành của một doanh nghiệp.
Cảm giác biết mỗi thứ một chút cũng hay nhưng không chuyên sâu vào một thứ gì đó cũng khá khó chịu, nên là bạn nào học những ngành rộng như vậy mình nghĩ cứ thử khám phá xem mình hợp với lĩnh vực/ngành nghề gì, nếu hợp thì tiếp tục không thì tự nhiên sẽ thấy không “khớp” liền (như mình). Tuy nhiên, hãy nhớ rằng tất cả những gì bạn làm sẽ luôn mang lại cho bạn những giá trị tương xứng, đó là bài học và kinh nghiệm, chắc chắn chúng sẽ không vô ích, ngồi ù lì một chỗ không chịu làm gì mới là vô ích và lãng phí tuổi trẻ hehe, nhưng làm gì cũng phải sắp xếp để không ảnh hưởng đến kết quả học tập trên trường nha mọi người ơi.
#4 Đi thực tập hoặc tham gia chương trình Management Trainee
Yess, chắc chắn rồi. Đây là cách giúp bạn hiểu rõ nhất về lĩnh vực, công việc, công ty và vị trí mà bản thân đang theo đuổi. Cách này không những giúp bạn hoàn thành tốt học phần thực tập (nếu có) trong chương trình đào tạo tại trường mà còn giúp bạn tích luỹ kinh nghiệm làm việc nhanh nhất từ những anh/chị thâm niên cao trong ngành.
Tạm bỏ qua vấn đề có lương hay không lương, hãy cứ nghĩ đơn giản mình là newbie chưa tốt nghiệp hay chỉ mới ra trường, ngoài kiến thức trường lớp thêm vài trải nghiệm/chứng chỉ nho nhỏ thì việc được nhận vào thực học, làm việc là vui rồi còn việc có rút ra được kinh nghiệm gì không là do bản thân tự nỗ lực, chắc chắn cấp trên sẽ tự khắc nhìn thấy và ghi nhận chúng. Không nói đâu xa, ngay công ty mình đang làm hiện tại có rất nhiều bạn nhỏ hơn là sinh viên năm ba, năm tư chưa/sắp tốt nghiệp thôi nhưng đã là nhân viên chính thức của công ty rồi đó. Để dành bài viết lần sau, mình sẽ kể bạn nghe nhiều hơn về những gì đã học được sau quá trình thực tập vừa qua nhé vì bài hôm nay cũng đã khá dài rồi.
Ngoài các vị trí thực tập, những năm gần đây hẳn là bạn đã quen với cụm từ MT - là chương trình Quản trị viên tập sự được các công ty, tổ chức uy tín tổ chức hàng năm nhằm tìm kiếm và đào tạo những tài năng xuất sắc trở thành những nhà lãnh đạo tiềm năng trong tương lai (Theo TOP CV). Mình rất ấn tượng với các chương trình này vì nó là cơ hội tốt cho các bạn “fresher” vừa tốt nghiệp hay dưới 2 năm kinh nghiệm, bạn có thể tự Google hay “bám sát” kênh The Trainee Club vì các chương trình này năm nào cũng được săn đón và dần trở nên phổ biến. Hiện tại, mình biết có vài chương trình MT hay đang mở đơn bạn có thể tham khảo xem sao:
NESTLÉ INTERNSHIP PROGRAM 2024
VIETTEL FUTURE CHANGEMAKERS - PRODUCT MANAGEMENT TRAINEE 2024
MOMO TALENT 2024
PERFETTI VAN MELLE VIỆT NAM - MANAGEMENT TRAINEE 2024
TAL MANAGEMENT TRAINEE 2024
AVERY DENNISON GOLD - CHƯƠNG TRÌNH TÌM KIẾM NHÀ LÃNH ĐẠO TRẺ TIỀM NĂNG 2024
Riêng về Logistics & SCM mình cũng có biết qua vài chương trình như DHL G1000, ITL Management Trainee, Central Retail Vietnam Management Associate, UNIQLO Management Candidate & Fast Retailing, MAERSK - LEAD Program, etc.
Tóm lại là, có rất nhiều cách để bạn tích luỹ kinh nghiệm làm việc ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, đừng đợi đến khi tốt nghiệp rồi mới lăn tăn chạy chỗ này chỗ kia để tìm vì lúc đó đã hơi trễ rồi đó, tất nhiên may mắn thì maybe cũng có doanh nghiệp nhận thôi nhưng bạn sẽ mất nhiều thời gian trau dồi bản thân và phát triển sự nghiệp hơn những bạn đã gom được nhiều trải nghiệm, đúc kết kinh nghiệm từ sớm hoặc tệ hơn là làm những việc bản thân không thực sự thích và cứ loay hoay nhảy job liên tục.
That’s it. Trên đây là những cách mình gợi ý để giúp bạn trải qua quãng thời gian sinh viên ý nghĩa hơn, nhiều màu sắc hơn. Bạn có thể ứng dụng hết tất cả các cách hoặc linh hoạt lựa chọn sao cho phù hợp với bản thân vì cách nào thì cũng cần phải đầu tư thời gian, công sức hết nè. Cố gắng lên nha vì một tương lai tươi sáng đang chờ ta phía trước kakakaka, để kết lại nội dung hôm nay hãy cùng mình nghe bài nhạc này để cảm thấy yêu đời hơn nhé!
Stay tuned…
Catherine Nguyen
Comments